โรงงานแก๊สคืออะไร มีหน้าที่อะไรบ้าง พร้อมรู้จักระบบการทำงาน

เมื่อพูดถึงคำว่า โรงงานแก๊ส อาจทำให้หลายคนนึกถึงแหล่งผลิตพลังงานขนาดใหญ่ แต่ในบริบทของภาคอุตสาหกรรม คำนี้ยังหมายรวมถึงระบบแก๊สที่ซับซ้อนภายในสถานประกอบการของคุณเอง ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญที่ขับเคลื่อนกระบวนการผลิต การทำความเข้าใจภาพรวมทั้งหมด ตั้งแต่ประเภทของโรงงานแก๊สในระดับมหภาค ไปจนถึงองค์ประกอบและมาตรฐานความปลอดภัยของระบบภายในโรงงาน คือกุญแจสำคัญสู่การใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน

โรงงานแก๊สคืออะไร

ในความหมายกว้าง โรงงานแก๊ส คือสถานประกอบการที่ดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับการผลิต แปรรูป บรรจุ หรือจัดเก็บแก๊สชนิดต่าง ๆ ในปริมาณมากเพื่อจำหน่ายหรือส่งต่อในภาคอุตสาหกรรม อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ประกอบการ คำว่า โรงงานแก๊ส มักหมายถึง “ระบบสถานีจ่ายแก๊สแบบครบวงจร” ที่ถูกติดตั้งขึ้นภายในพื้นที่โรงงานของตนเอง เพื่อใช้เป็นแหล่งพลังงานหลักในการดำเนินงาน

หน้าที่และความสำคัญของโรงงานแก๊ส

หน้าที่หลักของโรงงานแก๊สคือการเป็นต้นกำเนิดและศูนย์กลางการจ่ายพลังงานแก๊สให้กับภาคส่วนต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการผลิตไฟฟ้า, การใช้งานในครัวเรือน หรือที่สำคัญที่สุดคือเป็นเชื้อเพลิงในกระบวนการผลิตของโรงงานอุตสาหกรรม การมีอยู่ของโรงงานแก๊สจึงเป็นรากฐานสำคัญที่ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสร้างความมั่นคงทางพลังงานให้กับประเทศ

ระบบการทำงานของโรงงานแก๊ส

ระบบการทำงานโดยทั่วไปของโรงงานแก๊สมีความซับซ้อนและต้องควบคุมด้วยเทคโนโลยีขั้นสูง เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและมีความปลอดภัยสูงสุด โดยมีกระบวนการหลัก ๆ ดังนี้

การผลิตและจัดเก็บ

เริ่มต้นจากกระบวนการผลิตหรือแปรรูปวัตถุดิบเพื่อให้ได้แก๊สตามคุณสมบัติที่ต้องการ จากนั้นแก๊สจะถูกนำไปจัดเก็บในถังทนแรงดันขนาดใหญ่ที่ถูกออกแบบมาเป็นพิเศษ ซึ่งมีการควบคุมอุณหภูมิและความดันอย่างเข้มงวดตลอดเวลา เพื่อรักษาสถานะของแก๊สให้มีความปลอดภัยและพร้อมสำหรับการจ่ายต่อไป

ระบบท่อแก๊สในโรงงาน

แก๊สจากถังเก็บจะถูกลำเลียงผ่านระบบท่อแก๊สที่วางเครือข่ายไปยังจุดต่าง ๆ ทั้งภายในโรงงานแก๊สเองและส่งออกไปยังผู้ใช้งานภายนอก ระบบท่อนี้ถือเป็นเส้นเลือดใหญ่ที่ต้องได้รับการออกแบบและบำรุงรักษาเป็นอย่างดี เพื่อป้องกันการรั่วไหลและสร้างความต่อเนื่องในการจ่ายพลังงาน

การควบคุมความดันและความปลอดภัย

ตลอดทั้งกระบวนการ จะมีระบบควบคุมความดันและวาล์วนิรภัยทำงานอยู่ตลอดเวลา เพื่อให้แน่ใจว่าแรงดันของแก๊สในทุก ๆ ส่วนของระบบอยู่ในระดับที่ปลอดภัย หากมีแรงดันผิดปกติ ระบบนิรภัยจะทำงานทันทีเพื่อป้องกันเหตุการณ์ไม่คาดฝัน ซึ่งเป็นมาตรฐานที่ทุกโรงงานแก๊สต้องให้ความสำคัญสูงสุด

ประเภทของโรงงานแก๊ส

โรงงานแก๊สในระดับมหภาคสามารถแบ่งออกได้เป็นหลายประเภทตามชนิดของผลิตภัณฑ์และกระบวนการผลิต ซึ่งที่พบเห็นได้หลัก ๆ มีดังนี้

โรงแยกก๊าซธรรมชาติ

เป็นโรงงานขนาดใหญ่ที่ทำหน้าที่แยกส่วนประกอบต่าง ๆ ออกจากก๊าซธรรมชาติที่ขุดเจาะขึ้นมาจากแหล่งใต้ดิน ผลิตภัณฑ์ที่ได้จะมีหลากหลาย เช่น มีเทน, อีเทน, โพรเพน, บิวเทน (ซึ่งนำไปผลิตเป็น LPG ต่อไป) และคอนเดนเสท

โรงงานผลิตก๊าซอุตสาหกรรม

โรงงานประเภทนี้จะเน้นการผลิตแก๊สที่ใช้ในอุตสาหกรรมเฉพาะทาง เช่น ก๊าซออกซิเจนสำหรับใช้ในโรงพยาบาลหรืองานตัดเหล็ก, ก๊าซไนโตรเจนสำหรับอุตสาหกรรมอาหารและอิเล็กทรอนิกส์ หรือก๊าซอาร์กอนสำหรับงานเชื่อมคุณภาพสูง

โรงงานผลิตและจำหน่ายก๊าซปิโตรเลียมเหลว (LPG)

เป็นโรงงานแก๊สที่ทำหน้าที่รับผลิตภัณฑ์โพรเพนและบิวเทนมาผสมตามสัดส่วนที่กำหนด จากนั้นจึงนำไปบรรจุในถังขนาดต่าง ๆ เพื่อจำหน่ายให้กับผู้ใช้งานทั่วไปและภาคอุตสาหกรรม ซึ่งเป็นประเภทที่เกี่ยวข้องกับระบบแก๊สในสถานประกอบการโดยตรง

องค์ประกอบสำคัญของระบบแก๊สสำหรับโรงงาน

จากนี้เราจะเจาะลึกถึง ” โรงงานแก๊ส ” ในความหมายของระบบแก๊สที่ติดตั้งในสถานประกอบการของคุณ ซึ่งประกอบด้วยองค์ประกอบหลักที่ทำงานร่วมกันดังนี้

พื้นที่จัดเก็บและสถานีจ่ายแก๊ส (LPG Station)

เปรียบเสมือนคลังพลังงานของโรงงาน เป็นพื้นที่ที่ออกแบบมาโดยเฉพาะสำหรับติดตั้งสถานีแก๊ส LPG ขนาดใหญ่ (Bulk Tank) หรือถังแบบกลุ่ม (Manifold System) ซึ่งต้องเป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยเรื่องระยะห่างและการป้องกันผลกระทบอย่างเคร่งครัด

อุปกรณ์แปรสภาพและควบคุมแรงดัน (Vaporizer & Regulator)

เนื่องจากการใช้งานในโรงงานต้องการแก๊สปริมาณมากและต่อเนื่อง อุปกรณ์หม้อต้มแก๊ส (Vaporizer) จะช่วยเร่งการเปลี่ยนสถานะแก๊สจากของเหลวเป็นไอได้ทันท่วงที จากนั้นอุปกรณ์ควบคุมแรงดัน (Regulator) จะปรับลดแรงดันแก๊สให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมก่อนส่งเข้าสู่ไลน์ผลิต

ระบบท่อจ่ายแก๊ส (Piping Distribution System)

เป็นเครือข่ายท่อที่ทำหน้าที่ลำเลียงแก๊สจากสถานีจ่ายไปยังเครื่องจักรและจุดใช้งานต่าง ๆ ทั่วทั้งโรงงานแก๊สของคุณ การออกแบบและเลือกใช้วัสดุท่อที่เหมาะสมคือปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพและความปลอดภัยของทั้งระบบ

ระบบควบคุมและอุปกรณ์นิรภัย (Control & Safety System)

เป็นส่วนที่สำคัญที่สุด ประกอบด้วยอุปกรณ์แก๊สต่าง ๆ เช่น วาล์วควบคุม, อุปกรณ์ตรวจจับแก๊สรั่ว, และวาล์วตัดแก๊สอัตโนมัติ ซึ่งทั้งหมดนี้จะทำงานร่วมกันเพื่อตรวจสอบและควบคุมให้ระบบทำงานได้อย่างปกติ พร้อมรับมือกับเหตุการณ์ฉุกเฉินได้ทันที

มาตรฐานความปลอดภัยสำหรับโรงงานแก๊สที่ต้องปฏิบัติตาม

การมีโรงงานแก๊สหรือระบบแก๊สในสถานประกอบการนั้นมาพร้อมกับความรับผิดชอบด้านความปลอดภัย ซึ่งมีมาตรฐานและข้อกำหนดที่ต้องปฏิบัติตามอย่างไม่มีข้อยกเว้น

การออกแบบตามหลักวิศวกรรมและข้อกำหนดทางกฎหมาย

ระบบแก๊สทั้งหมดต้องได้รับการออกแบบและรับรองโดยวิศวกรผู้มีความเชี่ยวชาญ เพื่อให้เป็นไปตามข้อบังคับของกรมธุรกิจพลังงานและมาตรฐานทางวิศวกรรมสากล ซึ่ง DeeChoice Group มีทีมงานที่มีประสบการณ์และความรู้ความสามารถในการดำเนินการส่วนนี้อย่างครบวงจร

ระบบป้องกันเหตุฉุกเฉินและแผนตอบโต้

นอกเหนือจากอุปกรณ์นิรภัยในระบบแล้ว โรงงานแก๊สต้องมีการติดตั้งระบบป้องกันอัคคีภัยที่เหมาะสม เช่น ถังดับเพลิง, ระบบสเปรย์น้ำหล่อเย็นถัง และต้องมีการจัดทำแผนตอบโต้เหตุฉุกเฉิน รวมถึงการฝึกซ้อมบุคลากรให้พร้อมรับมือกับสถานการณ์ต่าง ๆ

การตรวจสอบประจำปีและการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน

กฎหมายบังคับให้ระบบแก๊สในโรงงานต้องได้รับการตรวจสอบความปลอดภัยโดยวิศวกรเป็นประจำทุกปี เพื่อให้มั่นใจว่าระบบยังคงอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์และปลอดภัย การบำรุงรักษาเชิงป้องกันอย่างสม่ำเสมอจะช่วยยืดอายุการใช้งานและลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

การสร้างระบบแก๊สในโรงงานใช้งบประมาณเท่าไหร่

งบประมาณจะขึ้นอยู่กับขนาดของระบบ, ปริมาณการใช้แก๊ส, และประเภทของอุปกรณ์ที่เลือกใช้ ซึ่งควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการประเมินราคาที่เหมาะสมกับความต้องการของโรงงานโดยเฉพาะ

จำเป็นต้องมีใบอนุญาตในการติดตั้งระบบแก๊สในโรงงานหรือไม่

ถูกต้อง หากมีการจัดเก็บหรือใช้งานแก๊ส LPG เกินปริมาณที่กฎหมายกำหนด จำเป็นต้องยื่นขอใบอนุญาตประกอบกิจการสถานที่เก็บรักษาก๊าซปิโตรเลียมเหลวประเภทสถานที่ใช้ ซึ่งเป็นกระบวนการที่ต้องดำเนินการโดยผู้เชี่ยวชาญ

พนักงานผู้ปฏิบัติงานสถานที่ใช้ก๊าซปิโตรเลียมเหลวต้องผ่านการอบรมพิเศษเพื่อดูแลระบบหรือไม่

พนักงานที่เกี่ยวข้องต้องได้รับการฝึกอบรม เพื่อให้ทราบถึงวิธีการใช้ก๊าซปิโตรเลียมเหลวอย่างถูกวิธีและปลอดภัย รวมถึงความรู้ด้านต่าง ๆ เกี่ยวกับก๊าซปิโตรเลียมเหลว ได้แก่ กฎหมายที่เกี่ยวข้อง,ความรู้เบื้องต้น,อุปกรณ์ในการใช้งาน และวิธีการป้องกันและระงับอัคคีภัยจากก๊าซปิโตรเลียมเหลว หลังจากผ่านการฝึกอบรมและทดสอบทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติแล้ว ผู้เข้าฝึกอบรมจะได้รับบัตรประจำตัวผู้ปฏิบัติงานสถานที่ใช้ก๊าซปิโตรเลียมเหลวที่ได้รับความเห็นชอบจากอธิบดีกรมธุรกิจพลังงาน

สรุป การมีโรงงานแก๊สที่ปลอดภัยคือการลงทุนที่คุ้มค่า

ไม่ว่าจะในความหมายของแหล่งผลิตพลังงานขนาดใหญ่ หรือระบบแก๊สที่ซับซ้อนภายในสถานประกอบการ โรงงานแก๊สคือหัวใจสำคัญที่ขับเคลื่อนอุตสาหกรรมไปข้างหน้า การลงทุนกับระบบที่ได้มาตรฐานและปลอดภัยจึงไม่ใช่ค่าใช้จ่าย แต่คือการลงทุนเพื่อความต่อเนื่องของธุรกิจและความปลอดภัยของบุคลากร

หากคุณกำลังมองหาผู้เชี่ยวชาญด้านระบบแก๊ส และการติดตั้งท่อแก๊สในโรงงาน DeeChoice Group มีทีมงานผู้เชี่ยวชาญและมีประสบการณ์มากกว่า 10 ปี ใช้สินค้าที่มีคุณภาพสูงและตรงตามมาตรฐานกรมธุรกิจพลังงาน อีกทั้งเรายังพร้อมให้บริการด้วยใจ เพราะมาตรฐานและความปลอดภัย คือหัวใจสำคัญที่ DeeChoice Group ยึดมั่น สำหรับผู้ที่ต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อเราได้ผ่านช่องทางดังนี้

• โทร 061-830-2626 (ฝ่ายขาย)
• Line ID: @dcbpartner (ฝ่ายบริการ)
• Facebook: Deechoice Group
• E-mail: Sales@dcbpartner.com